ABD, dünyada Kovid-19 kaynaklı en fazla can kaybının yaşandığı ve aynı zamanda en fazla aşının yapıldığı ülke olarak tarihe geçti. Günlük ortalama 60 bin yeni vaka sayısı ve 600 bine giden toplam can kaybıyla ülkede halen salgının önüne geçilemiyor. Kovid-19’un B.1.1.7 olarak bilinen ve ilk olarak geçen sonbaharda İngiltere’de tespit edilen türünün, 50 eyalette ve başkent Washington’da tespit edildiğini belirtebilirim.

18-24 yaş grubundaki vaka sayısında artış görülürken, bunda, bazı eyaletlerde önlemlerin erken gevşetilmesi, salgının daha bulaşıcı ve ölümcül olan varyantlarının ortaya çıkması, genç nüfusun henüz tamamen aşılanmamış olması gibi faktörlerin rol oynadığı belirtiliyor. Joe Biden yönetimi ile bazı Cumhuriyetçi valiler arasında önlemler nedeniyle büyük bir kapışma var. Başkan Biden’ın kovid-19 ile mücadelede, bilhassa aşı dağıtımında başarılı olduğunu söyleyebilirim. Günlük ortalama 4 milyon doz aşı yapılırken, yetişkinlerin yüzde 44’ü ilk doz aşılarını oldu. Başkan Biden, 20 Ocak itibariyle ilk 100 gününde aşı hedefini 100 milyondan 200 milyona çıkartmıştı. Evlerin yakınlarındaki marketlerden tutun da, belirli otoparklara kurulmuş aşı çadırlarına kadar pek çok merkezde randevuyla aşı yapılabiliyor. Ben de ilk doz aşımı çok rahat şekilde oldum ve ikinci dozu da 21 Nisan’da olacağım. Yalnız çevremde ilk doz aşısını olmasına rağmen, daha sonra Kovid-19 testi pozitif çıkanların olduğunda belirtmekte fayda var. Yani aşı oldunuz diye Kovid-19 kapmayacaksınız anlamına gelmiyor.

Tüm bunlara karşın, ABD’nin kalbi başkent Washington D.C’nin hala ölü bir şehir olduğunu belirtebilirim. Sokaklarda ne doğru düzgün bir insan görüyorsunuz ne de iş yerlerinde canlılık var. Başkentte geçen ay işsizlik rakamı yüzde 8.1 olurken, belediye, 20 Mayıs’a kadar koronavirüs salgını nedeniyle “acil durum”un uzatıldığını açıkladı. Aralık 2020’den beri 36 bin Washingtonlu işini kaybederken, işsizlik oran geçen yıla göre yüzde 77 arttı, toplam 375 perakende dükkanı iflas etti.

Pandemi öncesindeki yıl 24.6 milyon turist kentte 8.2 milyar dolar harcama yapmış, 896 milyon dolar vergi geliri kazandırmıştı. Washington’daki yemek, konaklama ve eğlence sektörleri, Aralık 2019 ile Aralık 2020 arasında çalışanlarının yüzde 52’sini yani 41 bin 600 çalışanı kaybetti. Yalnızca bölgedeki otellerin istihdam ettiği kişi sayısı, salgın sırasında 9 bin 700 kişiye düştü. İptal edilen konferansların ekonomik kaybı ise 370 milyon dolar. Aşıların piyasaya sürülmesi ve pandeminin görünürde hafiflemesine rağmen bu yıl şehirde düzenlenecek 23 büyük kurultay iptal oldu. Bu da 319 binden fazla oda rezervasyonunun iptali ve 216 milyon dolarlık ekonomik kayıp anlamına geliyor.

Sözün özü, sadece başkent değil ABD’nin birçok yerinde de tat tuz yok.

BİDEN’DAN ANAYASA MAHKEMESİ ATAĞI

ABD Başkanı Joe Biden, Anayasa Mahkemesi’nin yapısının değiştirilmesine yönelik çalışmalar yapılması amacıyla partiler üstü bir komisyon kurduğunu açıkladı. Anayasa Mahkemesi’nin 9 üyesinden 6’sının Cumhuriyetçi Parti’ye, 3’ünün ise Demokrat Parti’ye yakın olduğu biliniyor. Özellikle ilerici Demokratlar, eski başkan Donald Trump döneminde Cumhuriyetçilere yakın 3 yargıcın atanması nedeniyle mahkemenin ideolojik dengesini değiştirmesi için Biden yönetimine baskı yapıyordu.

Komisyon, yargıçların görev sürelerinin sınırlanmasından, 9 olan üye sayısının artırılmasına kadar olası değişiklikleri inceleyeceği belirtiliyor. Komisyonda 36 kişi görev yapacak ve Barack Obama döneminde görev almış Bob Bauer ile Cristina Rodriguez tarafından yönetilecek. Muhafazakar kesim, Biden’ın bu çabasını Başkan Franklin Roosevelt’in 1930’larda yaptığı başarısız çabaya benzetiyor. Başkan Biden, komisyon üyelerinden, mahkemede değişiklik yapmanın faydalarını destekleyen kanıtlar sunmalarını, mevcut yargıç seçme yöntemini değiştirmenin maliyet veya sonuçlarının ne olacağını açıklamalarını bekliyor. Ekim ayında bitmesi planlanan raporun hazırlık aşamasında kamuoyuna açık duruşmalar düzenlenmesi, diğer hukuk uzmanları kuruluşlarından faydalanması bekleniyor. Biden’ın mahkemede yapması istediği değişiklikleri gerçekleştirmesi zor görünse de, komisyonun çıkaracağı sonuçlar uzun süre tartışılacak gibi.

BÜYÜKELÇİ MERCAN HIZLI BAŞLADI

Geçen hafta Washington D.C’ye yeni atanan Büyükelçi Murat Mercan’a ziyarette bulundum. Büyükelçi Mercan, başkente yabancı bir isim değil. Hem Florida hem de Ohio’daki üniversitelerde görev yapmış. Milletvekilliği döneminde de birçok kez Washington D.C’ye gelmiş biri.

Ziyaretim sırasında Türk-Amerikan ilişkilerindeki sorunlar ve ABD’de Türk toplumunun nasıl birleştirebileceği konusunda uzunca konuşma imkanım oldu. Büyükelçi Mercan, Beyaz Saray’a güven mektubunu yakın zamanda sunacak. Ancak bu, Kovid-19 tedbirleri nedeniyle yüz yüze gerçekleşmeyecek. Büyükelçi Mercan ayağının tozuyla ABD Dışişleri Bakanlığı Avrupa ve Avrasya’dan Sorumlu Müsteşar Yardımcısı Philip Thomas Reeker, Musevi Kurumlarından “B’nai B’rith International” CEO’su Daniel S. Mariasch, Amerikan Rum Ortodoks Kilisesi Başpiskoposu Elfidoforos, Senatör Lindsey Graham, Kongre üyeleri Bill Pascrell ve Steven Chabot, Pfizer CEO’su Albert Bourla ve 7 farklı düşünce kuruluşunun temsilcileriyle görüştü. Hafta sonu da New York ve New Jersey’de Türk dernekleri ve iş dünyasıyla bir araya gelen Mercan’ın görevine çok hızlı başladığını söyleyebilirim. Önceki dönemde görev yapmış üç emekli büyükelçiyi de bizzat arayarak istişarede bulunması bence yerinde olmuştur. Bilhassa dağılmış Türk-Amerikan diasporasının partiler üstü çalışmalarla toparlanması için sürekli sahada ve toplumla beraber olacağını hissetmem beni umutlandırdı.

ABD’DE GÖZDEN KAÇANLAR:

- ABD’nin Ankara Büyükelçiliği, 2021 Work-Travel (çalış, seyahat et) programının kapalı olduğunu açıkladı,

- Joe Biden yönetimi ilk savunma bütçesini sundu ve Savunma Bakanlığı’nın 2022 yılı bütçesi için 715 milyar dolar talep etti,

- Geçen ay ABD’nin Meksika sınırı boyunca 19 bine yakın çocuk, tek başına seyahat ederken yakalandı,

- ABD meteoroloji uzmanları, bu yıl 17 büyük fırtına ve 8 kasırga beklediklerini açıkladı.