WASHINGTON- Ali Çınar- BM Genel Sekreteri António Guterres, bir protestocu grubun pazar günü Brezilya’da hükümet binalarına girip yağmaladığına dair haberler karşısında şok olduğunu söyledi. Guterres, Brezilya Kongresindeki baskının, ülkenin güçlü demokratik temellerini sarsmayacağına inandığını belirtirken Başkan Joe Biden da Lula’yı Beyaz Saray’a davet etti.

BM Genel Sekreteri Güterres, “Brezilya’nın bu durumla başa çıkabileceğine kesinlikle ikna olduğunu” ve sorumluların eylemlerinden sorumlu tutulması gerektiğine inandığını açıkladı. Guterres, “Brezilya’nın demokratik işlevi devam edecek ve önemli olan hukukun üstünlüğünün işlemesi ve demokrasinin ilerlemesidir” dedi.

Brezilya’daki Kongre baskını günü, BM Genel Sekreteri kendi twitter hesabından baskını kınamış ve Brezilya halkının ve ülke kurumlarının iradesine saygı gösterilmelidir açıklamasında bulunmuştu.Brezilya da faaliyet gösteren BM ofisi de aynı şekilde baskını şiddetle kınayan bir bildiri yayınlamıştı.

BM insan hakları sorumlusu Volker Türk, Pazartesi günü ofisinden yaptığı açıklamada, Pazar günü Brezilya başkentinde yaşananları “şok edici” olarak nitelendirdi. “Brezilya demokrasisinin kalbine yönelik bu saldırıyı kınıyorum” diyerek, “güvensizlik atmosferini körükleyen siyasi, sosyal ve ekonomik aktörler tarafından gerçeklerin sürekli çarpıtmasının ve şiddeti ve nefreti körüklemenin doruk noktası” olarak nitelendirdi.

OHCHR başkanı, özgür, adil ve şeffaf seçimlerin ardından seçim sonuçlarını kabul etmenin “temel demokratik ilkelerin merkezinde yer aldığını” ve de Seçim sahtekarlığına ilişkin temelsiz iddialar, siyasi katılım hakkını balta almaktadır dedi/. Turk, Pazar günkü ayaklanmalar sırasında en az sekiz gazetecinin saldırıya uğradığını veya ekipmanlarının imha edildiğini söyledi.

Ne Olmuştu?

Eski Devlet Başkanı Bolsonaro’yu destekleyen binlerce taraftarı Pazar günü Anayasa Mahkeme binası,Başkanlık konutu ve Kongreyi basarak, devlet kamu bina ve mülküne zarar vermişlerdi. Yaklaşık 5 saat sonra polis güçlükle protestocuları dağıtırken, Brezilya Adalet Bakanı bu bir terör tellallığıdır demisti. Şu ana kadar baskına katılan 1500 kişi tutuklanmış durumda.

Brezilya’nın eski cumhurbaşkanı Jair Bolsonaro, Twitter’da barışçıl gösterilerin demokrasinin bir parçası olduğunu ancak “bugün olduğu gibi kamu binalarının yıkılması ve işgal edilmesinin” demokrasinin bir parçası olmadığını söyleyerek protestoları eleştirdi.  Ayrıca, Başkan Lula’nın,Bolsonaro’nun ayaklanmalarda bir miktar sorumluluk taşıdığı yönündeki yorumlarını, bu suçlamaların “kanıtsız” öldüğünü söyleyerek reddetti.

Brezilya Cumhurbaşkanı Lula ise, “Biz henüz hükümeti kurarken pazar günü sessizlikten yararlanarak yaptılar. Biliyorsunuz eski başkanın bunu teşvik eden birçok konuşması var.  Bu da onun ve onu destekleyen tarafların sorumluluğundadır” diyerek eski Cumhurbaşkanı Bolsonaroyu hedef almıştı.

Biden, Lula’yı Beyaz Saraya davet etti

Başkan Biden ve Başkan Lula dün telefonla görüştü. Beyaz Saraydan yapılan yazılı açıklamada, Başkan Biden, Brezilya’da Başkan Lula’nın kazandığı son cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ifade edildiği gibi, ABD’nin Brezilya demokrasisine ve Brezilya halkının özgür iradesine sarsılmaz desteğini iletti. Başkan Biden, demokratik kurumlara ve barışçıl güç devrine yönelik şiddeti ve saldırıyı kınadı. İki lider, iklim değişikliği, ekonomik kalkınma, barış ve güvenlik de dahil olmak üzere ABD ve Brezilya’nın karşı karşıya olduğu sorunlar üzerinde birlikte yakın çalışma sözü verdi. Başkan Biden, geniş kapsamlı bir ortak gündem üzerinde derinlemesine istişareler için Başkan Lula’yı Şubat ayı başlarında Washington’a davet etti ve Başkan Lula daveti kabul etti.