Geçen hafta Kongre’ye yapılan baskın ve şiddetin yankıları hala sürüyor. Kovid-19 nedeniyle zaten sessiz olan başkent, son olayların ardından tam bir “hayalet şehir”e dönüştü. Şu anda, Kongre civarında Polis ve Ulusal Muhafız güçleri ile medya mensupları dışında kimseyi görmüyoruz.

Cumhuriyetçi Senatörler Lisa Murkowski, Mitt Romney, Ben Sasse, Patt Toomet ve Temsilciler Meclisi üyeleri Adam Kinzinger, Steve Stivers ile Garrett Graves, Başkan Donald Trump’ın görevden alınmasını talep etti. Beyaz Saray’da ise istifaların ardı arkası kesilmiyor. Önce Ulaştırma, daha sonra da Eğitim Bakanı istifa etti. İşin ilginci Ulaştırma Bakanı Elaine Chao, Senato Çoğunluk Lideri Mitch McConnell’ın eşi! Zaten 4 yıldır Demokratların pençesinden kurtulmak için uğraşan Trump, partisinde kendisine yakın birçok ismi de böyce kaybetti! Başkentte, Trump’ın 9 gün daha Beyaz Saray’da olmasını istemeyen ciddi bir kesim var.

6 Ocak Kongre olaylarını yakından takip etmiş biri olarak, Başkan Trump’ın büyük hatalar yaptığını belirtmekte fayda görüyorum. Hem göstericileri gaza getirmesi hem de zamanında olaylara müdahale etmemesi bir yana, hala olanlardan ötürü özür dilemiş değil. Haber sitesi “Politico”nun yeni anketine göre, olaylardan bir şekilde Başkan’ın sorumlu olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 63.

Açıkçası bence, son 6 ayda yaptığı ciddi hatalarla Başkan Trump’ın 4 yıl sonraki başkanlık yarışında şansı çok azaldı, hatta kalmadı. Trump döneminde ülkenin enerjisi o kadar tükendi ki, son 2 haftada yaşadıklarımız işin tuz biberi oldu. Net olan, Cumhuriyetçi Parti liderliğinin 20 Ocak’tan sonra Trump ile bir şekilde ipleri koparacağı... Çünkü Cumhuriyetçiler arasında partiye çok zarar verdiğini düşünenler var. Hatta son olarak Cumhuriyetçilerin kalesi Georgia’da iki Senato koltuğunun Demokratlara geçmesinden de Trump sorumlu tutuluyor. Bu yüzden Cumhuriyetçiler, ellerinden geleni yapıp Trump’ın partilerinden aday olmamasına çalışacak. Tabii en büyük tehlike, Trump’ın partiyi bölmesi.

Joe Biden ve ekibi, başarısız bir 4 yıl çıkarsa bile, Donald Trump’ın 2024’te Beyaz Saray’a tekrar döneceğine ihtimal veremiyorum. ABD tarihine geçen “Kongre baskını”nın temel sorumlusu olarak gösterilen Trump, siyasi meşruiyet zeminini ciddi şekilde kaybetti ve geri kazanabileceği de gerçekten çok inandırıcı gelmiyor.

Başkan Trump’ın 3 Kasım sonrası 5 büyük hatası:

- Seçim yenilgisini kabul etmemesi,

- Seçmenlerini başkente çağırması ve şiddeti körükleyici açıklamalar yapması,

- Sosyal medyada kutuplaşmaya yönelik paylaşımları,

- Georgia eyalet yöneticilerine “Seçim sonucu değiştirin!” baskısı,

- Kovid-19’la mücadeleyi tamamen bırakması

Azil çok gerçekçi görünmüyor!

Bugün, Temsilciler Meclisi’nde Başkan Donald Trump’ın 6 Ocak’taki olaylarda nedeniyle azledilmesine yönelik görüşme var. Tahminen 13 Ocak Çarşamba günü de oylanacak ve Trump, ikinci kez Temsilciler Meclisi’nde azledilmiş olacak. Trump, ABD tarihine ‘Temsilciler Meclisi’nde iki kez azledilmiş Başkan’ olarak adını yazdıracak. Cumhuriyetçi vekiller, Nancy Pelosi ve seçilmiş Başkan Joe Biden’a mesaj yollayarak “Bu adımı atmayın yoksa Trump göstericilerini daha da kışkırtacak” diyor ama Demokratların bu uyarıları dinlemesi beklenmiyor. Ancak Trump’ın Senato’da azil durumu zor. Çünkü Cumhuriyetçilerin çoğu buna sıcak bakmıyor. O nedenle son 9 günü kalmış Başkan Trump’ın görevden alınma veya azil edilme durumu pek gerçekçi görünmüyor.

‘Trumpizm’ sona erer mi?

Artık herkes, “ABD’yi tekrar büyük yapmak için yeniden yola koyulacağız” diyen Donald Trump’ın siyasetten kopmayacağını biliyor. Zira 75 milyona yakın oy alan Başkan Trump’ın ne olursa olsun tamamen siyaset sahnesinden silineceğini söylemek yanlış olur. Ancak bu 75 milyon içinde Trump’a bir daha oy vermeyecek birçok seçmen var. 20 Ocak’tan sonra ne medya ne de Amerikan kamuoyu Trump’a artık yer vermeyecek. Üstüne, sosyal medya da Trump’ı süresiz cezalandırdı. Bunun doğru veya yanlışlığını tartışabiliriz zira Trump’a birçok konuda objektif davranılmadığını biliyoruz. Zaten Trump da “Bizi susturamazsınız, yeni bir platformda seçmenimle bir araya geleceğim” mesajını verdi.

Benim öngörüm, Trump’ın tamamen yeni bir oluşuma gireceği yönünde. Tabii ki 20 Ocak’tan sonra hem federal hem yerel mahkemelerle uğraşmak zorunda kalması da çok muhtemel. Tahminim, Trump’ın uslu durmayıp hem Biden yönetimine hem de birçok Cumhuriyetçi ve medya ile kavga etmeye devam edeceği yönünde. Eyalet eyalet gezip, seçmenleriyle bir araya geleceğini düşündüğüm Trump’ın, ABD’ye bıraktığı en büyük miras ise kutuplaşmanın derinleşmesi olacak.

Gerçekten darbe girişimi miydi?

Kongre yeni Başkan’ın seçimini onaylamaya çalışırken, Başkan Donald Trump’ın teşvikleriyle binaya yönelen göstericilerden bazılarının Kongre’yi basmasını darbe girişimi olarak niteleyen çok kişi oldu. New York’tan Kongre’ye yeni seçilen Temsilciler Meclisi Üyesi Jamaal Bowman, Kongre’ye “Adaletsiz Polislik Yasası’nın Kongre Gözetimi” başlıklı bir “darbe yasası” sundu. Demokrasinin merkezi olduğunu savunan ve dünyaya demokrasi ihraç etmeye çalışan ABD’de birçok Kongre üyesi, son olaylarla ülkenin gülünç duruma düşürüldüğünü vurgulayıp, Trump’ı hedef gösterdi.

251 vatandaşımızın şehit ve 2 bin 196 vatandaşımızın da gazi olduğu 15 Temmuz darbe girişimi sonrası, ABD’li Kongre üyelerine TBMM yaşananları anlattığımda yüzlerindeki tebessümü unutmuyorum. Umarım, ABD yaşadığı demokrasi utancından ders çıkarır.

6 Ocak’ta yaşananlardan sonra konuştuğum, ABD Kongresi Türk Dostluk Grubu’dan Kongre üyelerinin bazıları şunları söyledi:

- Joe Wilson (Cumhuriyetçi): Şiddeti kınıyorum. Kanunlarla yönetiliyoruz ve şiddete asla müsamaha gösterilmemeli.

- Pete Session (Cumhuriyetçi): Kongre binasına yasadışı ve benzeri görülmemiş saldırı yapıldı. Amerika’nın tekrar birleşmesi lazım.

- Yvette Clark (Demokrat): Bu iç terörizmdir. Bir darbenin içindeyiz çünkü Trump, ABD halkının iradesine saygı duymayı reddediyor.

- Hakeem Jeffries (Demokrat): Demokrasimize şiddetli bir saldırıydı. Kongre’deki bazı dalkavuk üyelerce beslendi. Trump’la birlikte onlar da sorumlu tutulmalı.

ABD’DE GÖZDEN KAÇANLAR:

- Yeni İşsizlik rakamlarına göre geçen ay 140 bin çalışanın işine son verildi

- Donald Trump’ın hesaplarını kapatan veya kısıtlayan online platform sayısı 11 oldu

- Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, Chicago kentinde ticaret merkezi açtı,

- ABD tarihinde, yeni seçilen Başkan’ın yemin törenine katılmayan üç başkan olmuş: John Adams, John Quincy Adams, Andrew Johnson.