Türkiye’yi de yakından ilgilendiren üç gelişme

ABD’de gündem, o denli Kovid-19 ve protestolar merkezli ki, ülkenin dış politikasındaki gelişmeler uzun zamandır gündem dışında kalmıştı. Bununla birlikte, ABD’de, Türkiye’yi yakından ilgilendiren üç önemli konuda olumlu gelişmeler oldu.

Washington, Türkiye ile terör örgütü YPG-PKK konusunda tamamen ayrı düşmüş olsa da, iki NATO müttefiki, Esad’ın görevi bırakması gerektiği noktasında hem fikir.

Kongre, partiler üstü büyük bir adım atarak, aralarında Beşar Esad ve eşinin de bulunduğu Suriye hükümetiyle ilişkili 39 kişi ve kurum hakkında “Sezar Suriye Sivil Koruma Yasası”nı geçirmiş ve 21 Aralık’ta ABD Başkanı Donald Trump tarafından imzalanmıştı. Belli aşamalardan sonra geçen hafta yürürlüğe giren bu yasa, Esad yönetiminin faaliyetlerine destek sağlayan veya onlarla büyük miktarda para alışverişinde bulunan yabancı kişi ve kurumlara yaptırım öngörüyor. Açıkçası, şirketlerin, hatta birçok ülkenin Suriye ile iş yapılmasını neredeyse imkansız hale getiriyor.

 

Fakirlik diz boyu

Düşünüyorum da, bu yasa Obama döneminde gerçekleşseydi ne yarım milyon insan ölmüş ne de 6.5 milyon kişi göç etmiş olacaktı. Suriye, bu tarz ekonomik yaptırımlara karşı Çin, Rusya ve İran desteğiyle ayakta durmaya çalışsa da, uzun dönemde Esad’ın işi çok zor. Birleşmiş Milletler’in son rakamlarına göre ülkede fakirlik oranı yüzde 83. Suriye Lirası’nın 2011’den bu yana dolara karşı değer kaybı bu ay yüzde 3 bin 500’e ulaştı. Ocak ayında bu rakam yüzde 700 idi. Suriye’de 10 kişiden 8’inin; aylık 100 doların altında gelire sahip olduğu belirtiliyor.

Konuştuğum Demokrat ve Cumhuriyetçi Kongre üyeleri, bu ekonomik yaptırım yasasının Suriye’yi ciddi şekilde köşeye sıkıştıracağına inanıyor. 900 bin Suriyeli mülteciyi barındıran Lübnan, en çok panikte olan ülke. Zira komşu Suriye ile en fazla ticareti yapan ülke konumunda. Bakalım bu şartlarda Esad ne kadar direnecek veya Şam’da onu destekleyen halk ne zaman “Esad görevden ayrılsın” demeye başlayacak, göreceğiz.

Bozkır’ın seçimi

Birleşmiş Milletler’de de güzel bir gelişme yaşadık. Geçen hafta, BM 75. Genel Kurul Başkanı olan Volkan Bozkır’ı “daha seçilmeden” kutlamıştım. BM’nin en üst karar organı olan 75. Genel Kurul Başkanlık seçimlerinde Türkiye’nin bugüne kadar aldığı en yüksek oyu alması da çok dikkat çekti. Özellikle BM Güvenlik Konseyi’nde keyfi ve çıkar çatışmaları nedeniyle veto koyan ülkelerin oyununun bozularak, önemli kararların BM Genel Kurulu’nda geçirilmesinde Bozkır’ın liderliği rol oynayacaktır. BM bütçesinin ciddi bir miktarını karşılayan ve en etkili olan ABD için de, Volkan Bozkır’ın seçilmesi önem taşıyor. Ben, Türk-Amerikan ilişkileri açısından bile bu görevin çok değerli olduğunu düşünüyorum.

 

Uygur Türklerine destek

Ve son olarak yine partiler üstü kararla Kongre’den geçen ve Başkan Trump’ın imzasıyla yürürlüğe konulan Uygur Türklerine destek yasasına değinmek istiyorum. Yasada Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki Uygur Türklerine yönelik baskı politikalarından dolayı Çinli yetkililerin ABD’deki mal varlıklarının dondurulması ve bu yetkililere vize yasağı getirilmesi de yer alıyor. Washington D.C.’deki Uygur Türkleri dostlarımızla yakın ilişkimiz var. Uzun süre, profesyonelce çalışarak bu yasaya çok emek verdiler. Tabii Trump yönetimi, Çin’e yönelik baskısını, Uygur konusunu da kullanarak önemli bir malzeme haline getirmişti. Sonuç olarak Uygur Türklerimizin sesinin duyulması ve gerekli tepkinin gösterilmesinden dolayı memnuniyet var.

Kovid-19’un yeni merkezi Florida mı?

Beyaz Saray’ın vaka ve can kaybı tahminlerinde kaynak olarak kullandığı HealthData, 1 Ekim’e kadar toplam 201 bin ABD’linin hayatını kaybedeceğini öngörüyor. Son rakamlara göre toplam vaka sayısı 2.5 milyona, can kaybı ise 125 bine doğru gidiyor.

 

Worldmeter’a göre, New York’ta vaka sayısı 409 bin 593, toplam can kaybı 31 bini geçerken, New York Valisi Cuomo Haziran’da ciddi düşüşler olduğunu açıkladı. Özellikle ortalama günlük ölüm sayısının 15-20 civarına düştüğü ve yapılan günlük testlerde pozitif vaka sayısının yüzde 1 veya altında olduğunu açıkladı. New York’ta on binlerin katıldığı protestolarda salgının yayılma riskine rağmen, vaka sayılarındaki düşüş dikkat çekici.

Ancak, ABD genelinde normalleşmenin hızlı başladığı eyaletlerde sıkıntılar başlandı. Alabama, Arizona, California, Nevada, North Carolina, Oklahoma, Oregon, South Carolina ve Texas’ta da virüs vakalarının sayısı tekrar yükselişe geçti. Son bir haftada rekor sayıda koronavirüs vakasının tespit edildiği Florida’da, Mayıs’ın son haftası ortalama 700 olan vaka sayısı 2 bin 500’e çıkmış görünüyor. Toplam vaka sayısı 90 bine yaklaşırken, 3 binden fazla kişi hayatını kaybetti.

TRUMP’TAN ANKETLERE TEPKİ

 

 

Amerika kamuoyunda, başkanlık seçimlerine 5 ay kala kimin kazanacağına ilişkin tartışmalar yoğunlaşmaya başladı. Trump, salgın dönemindeki ilk mitingini Tulsa’da gerçekleş- tirirken, Biden da, çeşitli organizasyonlarla seçim kampanyasına para toplamaya devam ediyor. Başkan Trump’ın çok güvendiği ve reklamını yaptığı Fox News’ın son anketinde, “Mayıs ayında kimi seçersiniz?” sorusuna yüzde 48 Biden, yüzde 40 cevabı çıkarken, bu oranlar Haziran’da ise yüzde 50 Biden, yüzde 38 Trump olmuş. Trump, Fox News’ı sert şekilde eleştirdi. Trump’ın bu zamana kadar Fox News’le 86, NBC 8 ABC 6 ve CNN ile “0” röportaj yaptığını hatırlatalım.

Seçimi kimin kazanacağını şu anda söylemek çok zor ama bu Biden’ın kampanyada başarılı olup olmadığına bağlı değil. Seçmenler “Trump taraftarları” ve “Trump karşıtları” (Biden’a oy verecekler) olarak ikiye ayrılmış durumda.

Bu arada sıcak bir kulis: Herkes Biden’ın siyahi yardımcı adayı Senatör Kamala Harris ismine yoğunlaşırken, Başkan Obama döneminde Ulusal Güvenlik Danışmanlığı yapmış Susan Rice’ın adı çokça geçmeye başladı.

ABD’DE GÖZDEN KAÇANLAR

- ABD Başkanı Trump, Halkbank davasına bakan başsavcısı Geoffrey Berman’ı görevden aldı. Başsavcı bu karara sert tepki gösterdi... 

- THY, tahliye amacıyla New York’tan son kez, 351 yolcu ve bir bebeği anavatana uçurdu, 

- Protestocular, belli eyaletlerde Konfederasyon Ordusu’nda görev almış ünlülerin anıtları yakıp yıkmaya devam ediyor. En son başkentte eski general Albert Pike’ın anıtı da bundan nasibini aldı,

- Siyahi George Floyd cinayetiyle başlayan gösterilerde Atlanta, Richmond, Portland ve Louisville polis müdürleri görevinden ayrıldı,

- Protestocuların yeni gözdesi olan Seattle’da 1946’dan beri Cumhuriyetçi Parti’den hiç belediye başkanı seçilmemiş,

- Twitter’dan sonra Facebook da Trump’ı hedef aldı. Trump’ın kampanyasında hedef aldığı Antifa’ya yönelik reklam, Facebook tarafından kaldırıldı,

- Futbolumuzun dört büyüğünün, merkezi New York’ta bulunan dernekleri var. GS USA, FB USA, Beşiktaş USA ve Trabzonspor USA...

- Başkan Trump, uzun aradan sonra ilk defa yabancı bir devlet adamını bu hafta Beyaz Saray’da ağırlayacak: Polonya Devlet Başkanı Andrzej Duda,

- ABD Büyükelçiliği’nin, Türk-ABD ilişkilerinin güçlenmesini hedeflediği Hibe Programı’na başvurular devam ediyor. Son başvuru günü 13 Temmuz!